Wspinaczki górskie

Wiosną 1972 roku przed południowo-zachodnią flanką Manaslu zjawiła się wyprawa austriacka (a ściślej mówiąc — tyrolska) pod kierownictwem młodego lecz rzutkiego alpinisty i organizatora z Innsbrucka — Wolfganga Nairza. Przywiódł on ze sobą doborowy zespół 8 alpinistów, z których wszyscy, z wyjątkiem lekarza wyprawy, byli przewodnikami alpejskimi. Kierownikiem sportowym wyprawy był sławny Tyrolczyk obywatel włoski) — Reinhold Messner. Pozostali członkowie wyprawy to: Franz Jager, Andi Schlick. Hansjórg Hochfilzer, Horst Fankhauser, Hans Hofer, Josef Knoll oraz dr Oswald Olz. Wyprawie towarzyszyło 11 Szerpów kierowanych przez sirdara Urkiena. Południowo-zachodnią flanka Manaslu, opadająca w stronę lodowca Thulagi, ma budowę skomplikowaną i trudno w całości nazywać ją ścianą. Charakter ścianowy ma tylko jej górna część ok. 1,5 km wysoka. Poniżej niej rozciąga się 6-kilometrowej długości firnowa kotlina, nazwana przez Tyrolczyków Doliną Motyli. Owady te napotkano tam rzeczywiście. Obrywa się ona wielką kaskadą seraków spływającą stromo ku lodowcowi Thulagi. Lodospad jest nie do przejścia, obrywy lodowe sięgają tu rozmiarów kataklizmu. Jedyną możliwość dostania się do Doliny Motyli daje 600-metrowa pionowa ściana skalna na prawo od lodospadu. Baza wyprawy stanęła 23 marca na lodowcu Thulagi. Pewnie czujący się w skale Tyrolczycy bez wahania zaatakowali trudną ścianę. Przez ostatni tydzień marca trwała uporczywa walka z gładziznami i przewieszkami z litego granitu.

Południowo-wschodni wierzchołek Lhotse, zwany Lhotse Shar, był w sezonie przedmonsunowym 1970 roku celem 7-osobowej wyprawy austriackiej. Austriacy nie mieli kłopotów z wyborem drogi. Opadający ku południowi mur Lhotse — Lhotse Shar — to jedno z najbardziej imponujących i dzikich górskich urwisk świata. Grań od głównego szczytu jest długa i poszarpana skalnymi turniami, flanka chińska z kolei — niedostępna z przyczyn politycznych jak i niebezpieczeństw obiektywnych i trudności technicznych. Jedyną realną możliwość zdobycia Lhotse Shar stanowiło wielkie południowo-zachodnie żebro, wyprowadzające w górze na śnieżną południowo-wschodnią grań. Był to szlak obfitujący w trudności — wykazał to już rekonesans N. G. Dyhrenfurtha w 1955 roku. W maju 1965 roku przeprowadzili tędy zaawansowaną próbę zdobycia Lhotse Shar alpiniści japońscy pod wodzą Hisao Yoshikamy. Jednocześnie Japończycy dotarli wówczas do wysokości 8150 m. Wyprawą austriacką w 1970 roku kierował Siegfried Aeberli, a liczyła ona ponadto 6 uczestników: Gerd Garbeis, Hansjórg Kochler, Walter Larchner, RMiger Lutz, Josef Mayerl i Rolf Walter. Bazę założono na zachodniej morenie bocznej lodowca Lhotse. Południowo-zachodnie żebro było zbudowane z kruchych łupkowych płyt, na długich odcinkach pokrytych twardym lodem. Ten niebezpieczny szlak wymagał dokładnego oporęczowania. 7-milimetrowej grubości liny Austriacy przytwierdzali do śrub lodowych, kołków oraz „szabli śnieżnych”.

Po zdobyciu K2 i Gasherbrum I, przedstawiciele kilku państw starali się o uzyskanie zgody władz pakistańskich na atakowanie pozostałych, jeszcze dziewiczych ośmiotysięczników Karakorum. Konkurencja była duża i do ostatniej chwili ważyły się losy poszczególnych wypraw. Czterech wspaniałych alpinistów austriackich: Hermann Buhl, Kurt Diemberger, Marcus Schmuck i Fritz Wintersteller, zamierzało zdobyć Falchan Kangri bez pomocy tragarzy wysokościowych. Nie zadowalały ich cele niższe jak Masherbrum czy Haramosh, ale koniecznie chcieli zmierzyć się ze szczytem przekraczającym wysokość 8000 m. W dniu 27 marca 1957 roku, gdy zwątpili już w pomyślne załatwienie sprawy, otrzymali zezwolenie na atakowanie wymarzonego szczytu w tym roku. Karawana składająca się z 68 tragarzy wyruszyła 18 kwietnia w kierunku lodowca Baltoro. Niestety tragarze nie donieśli ładunków do Concordii. Z powodu niskich temperatur i obfitych opadów śniegu odmówili dalszej pomocy. Przez kilka dni alpiniści musieli przenosić 1500 kg bagaży do bazy oddalonej o 12 km. Towarzyszył im oficer łącznikowy kpt. Quader Saeed i 2 tragarzy, którzy w późniejszej fazie ekspedycji spełniali rolę gońców pocztowych. Austriacy założyli bazę (4900 m) na lodowcu Godwin Austen. Za szlak wejścia obrali zachodnią grzędę. Była trudniejsza, ale jednak bezpieczniejsza od grzędy południowej, którą wspinała się wyprawa Herrligkoffera.

Spośród siedmiu istniejących — poza główną czternastką ośmiotysięczników — wierzchołków przekraczających wysokość 8000 m, środkowy wierzchołek Falchan Kangri (Broad Peak Middle, 8016 m) znajduje się najbliżej kulminacji masywu ale też najwyraźniej się od niego odcina. Przełęcz między obydwoma wierzchołkami — głównym i środkowym — niewiele się różniącymi wysokością — wgłębia się ostro do ok. 7800 m i stwarza dostęp do nich obydwu. Zainteresowanie alpinistów bocznymi wierzchołkami ośmiotysięczników zaczęło się na początku lat siedemdziesiątych. Również Broad Peak Middle wymieniany był jako jeden z najciekawszych aczkolwiek nie najłatwiejszych celów. Natychmiast po otwarciu dla wypraw rejonu Baltoro Mustagh — w 1974 roku odbyła się pierwsza, nie tyle próba, co właściwie rekonesans możliwości zdobycia tego szczytu. 8-osobowa wyprawa japońska pod kierownictwem Tatsuro Arioka starała się o pozwolenie na atakowanie szczytu K 12 (7468 m), otrzymała je zaś na Broad Peak Middle, a więc szczyt zdecydowanie wyższy i trudniejszy technicznie. Mając bazę na Concordii wyprawa założyła obóz I na wysokości 4850 m u stóp zachodniej flanki Falchan Kangri. Japończycy zrezygnowali z atakowania szczytu, po czym weszli na przełęcz Sella i sąsiedni wierzchołek 6394 m.

W 1975 roku wyprawę na Broad Peak Middle zorganizował Klub Wysokogórski we Wrocławiu. Kierownikiem wyprawy był Janusz Fereński, a w składzie znaleźli się: Stanisław Anioł, Tadeusz Barbacki (kierowca ciężarówki), Roman Bebak, Kazimierz Głazek , Wojciech Jonak, Zbigniew Jurkowski, Jan Juszkiewicz, Marek Kęsicki, Janusz Kulis, Bohdan Nowaczyk, Marian Sajnog, Andrzej Sikorski, Andrzej Skoczyłaś i Jerzy Woźnica. Ekspedycja wraz z 165 tragarzami dotarła do Concordii w dniu 29 czerwca. Tu wyprawę opuścili prawie wszyscy tragarze (był to już ich trzeci z kolei strajk). Uczestnicy wyprawy z pięcioma tylko Baltami, których udało się zatrzymać, rozpoczęli mozolny transport ładunków do bazy ustawionej na lodowcu Godwin Austen, na wysokości 4850 m. Transport zakończono dopiero 5 lipca. Równocześnie, w dniach 3 i 4 lipca rozpoczęto wytyczanie szlaku na szczyt. Głazek, Nowaczyk i Sikorski pokonali bardzo trudny komin i dotarli do początku stromego pola lodowego. Komin został ubezpieczony poręczówkami, a następnie 7 lipca na wysokości 5800 m, stanął obóz I, w miejscu obozu wyprawy austriackiej z 1957 roku.